Kjartan Kjartansson skrifar á visi.is 22. apríl 2021 08:01
Um sexhundruð ný störf eru sögð geta skapast með tilkomu kolefnisförgunarmiðstöðvar sem Carbfix, dótturfyrirtæki Orku náttúrunnar, ætlar að byggja í Straumsvík. Miðstöðin, sem á að taka við kolefni frá Norður-Evrópu, verður kynnt á opnum fundi á degi jarðar í dag.
Móttöku- og förgunarmiðstöðin á að taka við og farga allt að þremur milljónum tonna af koltvísýringi á ári fullbyggð og verður hún sú fyrsta sinnar tegundar, að því er segir í tilkynningu frá Carbfix. Til samanburðar var losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi án landnotkunar og skógræktar um 4,7 milljónir tonna koltvísýringsígilda árið 2019 samkvæmt tölum Umhverfisstofnunar.
Við förgunina verður notuð tækni fyrirtækisins til þess að binda kolefnið í berg sem Orkuveita Reykjavíkur, Háskóli Íslands og erlendir háskólar hafa þróað saman við Hellisheiðarvirkjun undanfarin ár.
Byggja á miðstöðina, sem nefnist Coda Terminal, í þremur áföngum. Undirbúningur að fyrsta áfanga á að hefjast um mitt þetta ár með forhönnun og vinnu við leyfisferla. Rannsóknarboranir eiga að hefjast á næsta ári og rekstur árið 2025. Miðstöðin verði fullbyggð árið 2030.
Straumsvík sögð ákjósanlegur staður
Tækni Carbfix til kolefnisbindingar felur í sér að koltvísýringur er leystur upp í vatni og honum svo dælt djúpt niður í berglög þar sem hann steinrennur á innan við tveimur árum. Kolefnisförgun með þessum hætti er sögð hafa óveruleg umhverfisáhrif þar sem hún krefst aðeins rafmagns og vatns og hún hraðar náttúrulegum ferlum kolefnishringrásar.
Umhverfi Straumsvíkur er sagt bjóða upp á kjöraðstæður til varanlegar kolefnisbindingar með tækninni. Þar sé gnægð af fersku basalti og öflugum grunnvatnsstraumum, raforkuþörf starfseminnar sé lítil og dreifikerfi sé þegar til staðar. Aðeins þurfi að byggja upp geymslutanka í nágrenni hafnarbakka, lagnir og niðurdælingarholur.
Kolefnið sem verður fargað í miðstöðinni í Straumsvík verður flutt til landsins í vökvaformi með sérhönnuðum skipum sem ganga fyrir grænu eldsneyti. Einnig er ætlunin að farga þar koltvísýringi frá innlendum iðnaði og beint úr andrúmslofti.
Jarðfræðingar Carbfix hafa reiknað út að íslenskt basalt geti bundið gríðarlegt magn kolefnis með þessum hætti. Á landinu öllu megi líklega binda áttatíu- til tvöhundruðfalda árlega losun mannkynsins á koltvísýringi.
Ódýrara að farga en kaupa losunarheimildir
Binding kolefnis er ein af þeim leiðum sem hafa verið nefndar til sögunar í glímunni við loftslagsbreytingar af völdum manna. Í tilkynningu Carbfix kemur fram að fyrirtæki sem falla undir viðskiptakerfi Evrópusambandsins með losunarheimildir geti notað kolefnisförgun þess til frádráttar í losunarbókhaldi sínu. Með viðskiptakerfinu þurfa fyrirtækin að greiða fyrir heimildir til losunar á koltvísýringi og fer gjaldið hækkandi með tímanum til að skapa hvata til samdráttar í losun.
Carbfix segir að ódýrara sé að farga kolefninu með aðferð þess en að kaupa losunarheimildir í kerfinu. Þannig kosti það nú um 3.500 krónur að binda hvert tonn af koltvísýringi á Hellisheiði en 6.600 krónur að heimild til að losa eitt tonn í viðskiptakerfinu.
Förgunarmiðstöðin verður kynnt á opnum fundi sem verður streymt á Vísi. Hann hefst klukkan 11:00 og verður Andri Snær Magnason, rithöfundur, gestur fundarins.
visir.is sótt 23/04/2021